The shock of your life

Waar sta jij?

door

Adrian Holloway

 

 

Samenvatting: Drie verschillende mensen sterven door een auto-ongeval. Deze gebeurtenis grijpt de schrijver aan om jongeren te confronteren met de vraag naar wat er aan gene zijde van de dood ligt. De vraag wordt opgeroepen: 'En wat als het christendom toch waar is?'

Moeilijkheid:

 

Navigatietips:

Algemene disclaimer: zie onderaan

© Tjerk Muller, 6 juli 2001 


Boekgegevens:

Adrian Holloway. The shock of your life; Waar sta jij? De Vuurbaak, Barneveld, 2001, 150 blz.

Bestellen met Proxis


Recensie door Tjerk W. Muller


Recensie door Tjerk W. Muller

Wie een beetje thuis is in de evangelische wereld kent ze nog wel: de evangelisatorische tweestuiverfoldertjes met als titel 'De kloof' of 'Dit was uw leven', al dan niet uitgegeven door de Billy Graham stichting. In dergelijk materiaal werd op zeer plastische wijze uit de doeken gedaan wat er met de mens mis is, en hoe het met je afloopt als je niet voor Jezus kiest. The shock of your life is eigenlijk net zo'n folder: Breed wordt het thema van de onvermijdelijke dood uitgemeten en de consequenties hiervan voor het eeuwige heil, met vlak voor het einde 2 pagina's instructies: Toon berouw, dank voor de genade die Jezus voor je aan het kruis bewerkte, en vraag God of hij in je leven mag komen en je een discipel van Jezus mag worden. Ook het klassieke zondaarsgebed ontbreekt niet. 

Toch heeft de auteur wel honderdvijftig bladzijden nodig voor deze eenvoudige boodschap, die vroeger in een mini-boekje paste. De reden hiervoor is dat hij het thema van sterven en oordeel breed wil uitmeten. Holloway voert ons mee naar een auto-ongeval. Drie jonge mensen sterven en zij worden de hoofdpersonen van dit boek. Om de boodschap nog wat duidelijker over te laten komen zijn ze vertegenwoordigers van de drie categorieën personen waar evangelischen de mensheid in opdelen. De eerste is een ongelovige, de tweede een naam-christen en de derde een wedergeboren Jezusfan. 

Voorspelbaar

Vervelend voor de lezer dat ik het plot al verraad. Die begrijpt nu immers wel waar het boek op uit zal draaien: De ongelovige jongeman (Daniël) krijgt 'de schok van zijn leven' als hij sterft. Een engel staat hem op te wachten en die grijpt bij de eerste de beste gelegenheid de kans om eens flink uit de bijbel te citeren (een gewoonte die alle engelen in dit boek hebben; helaas vermeldt de auteur er niet bij welke vertaling er wordt gelezen in de hemel). Daniël gaat zich hoe langer hoe meer ongemakkelijk voelen in de hemel, als hij beseft dat alle mensen door het oordeel van God moeten. 

Daarmee heeft de auteur zijn hoofdpunt eigenlijk gemaakt. Hier draait eigenlijk heel het boek om. Dit uitgangspunt is de basis voor steeds tien basisregels die de ruggengraat van ieder hoofdstuk vormen. Die basisregels zijn vetgedrukt (het liefst had de auteur er een opgestoken vingertje bijgezet), en worden 'door vrijwel alle christenen over de hele wereld beschouwd als fundamentele uitgangspunten van de Bijbel' (p.9). Daarmee geeft Holloway wel sterk de indruk dat de hele bijbel om doem en oordeel draait. De hoofdtaak voor de mens in dit leven is dan zo snel mogelijk onder dit oordeel uit zien te komen.

Want wee je gebeente als je dit verzuimt. De pek en zwavel, de duivel en zijn trawanten zijn allemaal echt, zo bezweert Holloway ons bij monde van zijn fictieve ongelovige hoofdpersoon. Deze Daniël heeft gezien hoe de geoordeelde mensenmassa langzaam maar zeker in de vuurzee van het hiernamaals wordt geduwd, en waarschuwt nu iedereen die het horen wil via internet dat er een hel is. Zelfs de rijke man zien we in zijn relaas voorbijkomen, en Abraham om water smeken. Ook dit is geen fictie, aldus Holloway. 

Moralistisch

Al gauw vraagt onze ongelovige vriend zich af waarom niemand hem gewaarschuwd heeft. Waarom was er geen christen in de buurt die hem in de houdgreep nam en tegen zijn zin in het evangelie door de strot duwde? Holloways moralisme kent geen grenzen. De belangrijkste taak van een christen is zielenredden, zo preekt hij zijn gelovige lezer toe. Uiteraard zijn de wedergeboren christenen in dit boekje dan ook supergelovigen. Ze drinken niet, roken niet, vloeken niet, leggen zich zelfgedragscodes op de verleidingen van de wereld te weerstaan, en luisteren regelmatig naar preken om de boodschap van 'generaal Jezus' te vernemen. 

Zelfs de stereotiepe godsdienstleraar komt voorbij. Waarom, zo vraagt Holloway zich af, pompen deze wolven in schapenvachten argeloze kinderen vol met het idee dat de bijbel de eeuwenoude overlevering van mensen is? Zo brengen ze toch niemand in de hemel? Het lijkt soms wel alsof deze mensen meer geïnteresseerd zijn in andere godsdiensten dan in Jezus! Het vingertje gaat weer de lucht in. 
Dat het eenvoudig een historisch feit is dat de bijbel uit overlevering bestaat, en de boodschap vanuit de historie des te beter verstaan kan worden, wil Holloway kennelijk niet horen. Dat godsdienstleraren niet betaald worden om zondagsschooljuf of koffiebar-medewerker uit te hangen, maar om kinderen op feitelijk niveau inzicht in verschillende levensbeschouwingen bij te brengen, ontgaat de auteur eveneens. 

Het moralisme houdt daarmee niet op. Ook de naamchristen (Becky) voelt zich nogal leeg van binnen wanneer zij als zij voor de grote witte troon gestaan heeft. Let op jongeren, zegt Holloway hier prekerig; denk niet dat je gelukkig zult zijn als je op grond van je magere geloof net met de hakken over de sloot de hemel haalt. Christenen die met een 6- in de hemel komen schamen zich diep.

Literaire kwaliteit

Wat echter vooral stoort in Holloways pennevrucht is de literaire onbenulligheid ervan. Het boekje doet zich voor als een serie korte verhalen, maar is feitelijk niets meer dan een christelijk pamflet in romanvorm. Het doet enigszins denken aan gospel-CD's van een bedenkelijk niveau. De schrijfstijl is onorigineel en gekunsteld. De auteur laat hoofdpersonen het verhaal vertellen, maar op een wijze die volstrekt ongeloofwaardig is.  
Dat begint al direct bij Daniël, de eerste hoofdpersoon. Als we de schrijver moeten geloven verwacht een tiener zoals Daniël dat op de dag dat hij doodgaat, er een soort spanning voelbaar is, liefst met een griezelig muziekje. Daniël vermeldt tevens dat hij de verkeerssituatie die hem de dood in jaagt zó voor ons kan uittekenen als we dat willen. Dergelijke opmerkingen zijn schijnbaar bedeold om een soort realiteitgehalte aan het verhaal te geven. Ze komen echter hopeloos overdreven over. Maar het wordt nog erger. Doodgaan is volgens Daniël een echte kick. De hel omschrijft hij als een 'bad trip'. 

Ja, Holloway heeft zich echt geprobeerd te verdiepen in de jeugdcultuur. De engel die Daniël begroet zou 'zo uit de X-files weggelopen' kunnen zijn. Onze naamchristen denkt, wanneer ze bij bewustzijn komt in het hiernamaals: "Wow!" (Natuurlijk niet 'Shit' of 'Damn' zoals alle echte mensen, want daar zou christelijk amerika over vallen). We worden verzekerd dat de hemel 'gaaf' is. Het ontbrak er nog maar aan of Jezus zelf is 'cool'. Het komt er gevaarlijk dicht in de buurt: De enige echte onvervalste Jezusfan slaakt namelijk wanneer zij is gestorven de vreugdekreet: 'Yes! Koning Jezus! Dit is het echt!"

We zullen het niet hebben over de flauwe licht- en geluidseffecten zoals Holloways hemel die kent. De schrijver heeft kennelijk nooit een boek van C.S. Lewis of MacDonald ingeslagen, anders zou hij dergelijke fouten niet maken. Ook zullen we niet vragen hoe wij lezers komen aan berichten, nagelaten in hemelse dictafoons, al dan niet opgesierd met speculaties over hoe de eigen begrafenis geweest is. Ergelijker is de volmaakt plastische wijze waarop allerlei voorstellingen direct uit de Bijbel worden overgenomen om als stoffelijke werkelijkheid in het decor te worden opgenomen. Ook hier valt geen greintje creativiteit van de auteur te bespeuren. Wel nuanceert de auteur, door kort te zeggen dat zaken zoals de poel van vuur en het tandenknarsen symbolen zijn voor de psychische pijn en frustratie die iemand kent als hij van God verlaten is, maar deze nuance gaat verloren in het geweld van voorstellingen die zich opeenhopen in een karikatuur van wat de hemel moet zijn.

Theologie

Wat leerstelligheid betreft blijft Holloway bij de leer der evangelische vaderen. Dit zal ongetwijfeld ook de kracht van het boekje zijn. Menig evangelische zal zijn hart ophalen. Eindelijk wordt de hel en de bekering weer eens gepreekt. Dat maakt het vooral een boekje voor insiders. Holloway heeft er kennelijk geen probleem in dat de meerderheid van de mensen die Jezus niet kent, verloren zal gaan. Hij overdenkt dit thema niet als problematiek.

De verzoeningsleer kopiëert hij zonder deze verder te doordenken. Christelijk geloof is vreemd, dus dat de verzoeningsleer niet helemaal gevat wordt moet op de koop toe genomen worden, zo lijkt hij te redeneren. Zijn voorbeelden, die duidelijk moeten maken wat verzoening betekent, zoals de rechter die zijn zoon veroordeelt tot de elektrische stoel omdat vader en zoon beiden de verdachte liefhebben, zijn cru op het godslasterlijke af. Men zou er bijna het geloof in de verzoening van verliezen. 

Conclusie

Mijn waardering voor dit boek zal de lezer duidelijk zijn. Holloway is er mijns inziens niet in geslaagd ons een overtuigende blik in de hemel te geven. Maar misschien was dit de bedoeling van de schrijver ook niet. Waarschijnlijk wilde de auteur met dit boek alleen mensen wakker schudden. Het leven loopt vroeg of laat op de dood uit, en je weet als ongelovige niet wat er dan komt. Alle waarheidsclaims rond het hiernamaals moeten daarom bloedserieus genomen worden. Elke dag kan immers je laatste zijn.

Nu, dit is waar, en hoewel simplistisch uitgewerkt, blijft Holloway binnen de canones van de christelijke leer. In die zin valt er niets op hem aan te merken. En misschien is het juist wel de zwart-witte simpelheid die voor veel tieners - de duidelijke doelgroep van dit boek - voor radicaliteit door zal gaan, en daarom mensenlevens kan raken.

Toch zou ik willen aanraden dit boek alleen uit te lenen in combinatie met een open evaluerend gesprek. Tieners zijn niet achterlijk. Ze prikken gemakkelijk door goedkope, moraliserende godsdienstboodschappen heen. Of zij het boek op het literaire niveau zullen afrekenen, of geboeid zullen raken door de diepere vraag 'Wat als Christenen nu toch eens gelijk hebben met die bijbel van ze?' zal de toekomst uitwijzen. In die zin moet het boek zichzelf bewijzen. 

 

© Tjerk Muller, 6 juli 2001


Aantal bezoekers sinds 13 juli 2001

 


UNIVERSI FINIS VERITAS!

Site Design: Copyright Pagina © 1998-1999 Stichting Europese Apologetiek
Pagina gemaakt op: 6 juli 2001
Pagina bijgewerkt op:

 

Algemene disclaimer:
Het is de bedoeling van de stichting Europese Apologetiek (verder aangeduid met: "de stichting") om wetenschap en onderzoek te bevorderen. Het is geenszins de bedoeling van de stichting of van de evtl. auteurs van artikelen om mensen te kwetsen of hen een slechte naam te geven, maar integendeel te helpen qua rationele inzichten en te waarschuwen voor mogelijke gevaren, zoals sekten en andere dubieuze bewegingen. De inhoud van de artikelen, recensies, enz. vertegenwoordigt de mening van de auteurs en niet per se van de stichting. 
M.b.t. het toeschrijven van sommige (bijv. sektarische, onethische, irrationele, bijgelovige, occulte, enz.)  eigenschappen aan bepaalde groepen, stromingen of individuen op webpages van deze site: het gaat hier alleen om meningen en niet om stellingen van juridische kracht; er wordt alleen aangegeven dat er mogelijkheid is voor het toewijzen van die eigenschap(pen) aan de genoemde groepen. Dit geldt ook voor de keuze van links naar andere sites, of links naar offsite artikelen. 
Hiermee bent u, bezoeker van deze site, erop attent gemaakt dat de pagina's en de links op deze site, u kunnen confronteren met kritische meningen. Het is geheel uw eigen verantwoording als u ervoor kiest om verder te gaan kijken en de stichting stelt zich hiervoor niet aansprakelijk.